Trzecia umowa o pracę na czas określony to temat budzący wiele wątpliwości zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Warto zrozumieć, jakie konsekwencje prawne niesie za sobą jej zawarcie oraz jakie przepisy regulują ten aspekt zatrudnienia. W artykule przedstawimy kluczowe informacje dotyczące trzeciej umowy o pracę oraz omówimy, co warto wiedzieć na jej temat w 2025 roku.
Jakie są limity dotyczące umów na czas określony?
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, istnieją dwa istotne limity dotyczące zawierania umów na czas określony. Pierwszy z nich to limit czasowy, który stanowi, że łączny okres zatrudnienia na podstawie umów na czas określony nie może przekroczyć 33 miesięcy. Drugi limit dotyczy liczby umów – można zawrzeć maksymalnie trzy umowy na czas określony z tym samym pracownikiem.
Warto podkreślić, że limity te działają niezależnie od siebie. Oznacza to, że wyczerpanie jednego z nich niekoniecznie wiąże się z wyczerpaniem drugiego. Na przykład, jeśli pracodawca zawrze z pracownikiem jedną umowę na czas określony na okres 48 miesięcy, to po upływie 33 miesięcy umowa ta automatycznie przekształci się w umowę na czas nieokreślony, niezależnie od liczby zawartych umów.
Kiedy trzecia umowa przekształca się w umowę na czas nieokreślony?
Zasada przekształcenia trzeciej umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony została wprowadzona w celu ochrony pracowników przed nadmiernym wykorzystywaniem umów terminowych. Zgodnie z art. 251 kodeksu pracy, jeżeli strony dwukrotnie zawarły umowę na czas określony, a pomiędzy jej rozwiązaniem a zawarciem kolejnej umowy nie minęło więcej niż 1 miesiąc, to trzecia umowa automatycznie staje się umową na czas nieokreślony.
Transformacja ta następuje z mocy prawa i nie wymaga od stron żadnych dodatkowych oświadczeń. Pracodawca ma jednak obowiązek poinformować pracownika o zmianie rodzaju umowy na piśmie. Wyjątkiem są sytuacje, gdy umowa na czas określony została zawarta w szczególnych przypadkach, takich jak zastępstwo pracownika, praca dorywcza lub sezonowa.
Jakie są wyjątki od przekształcenia umowy?
Przepisy kodeksu pracy przewidują pewne wyjątki od zasady automatycznego przekształcenia trzeciej umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony. Wyjątki te dotyczą sytuacji, w których umowa została zawarta:
- w celu zastępstwa pracownika podczas jego usprawiedliwionej nieobecności,
- w celu wykonywania pracy dorywczej lub sezonowej,
- ze względu na obiektywne przyczyny leżące po stronie pracodawcy.
W takich przypadkach umowa terminowa może być zawarta w sposób nieograniczony, o ile spełnia rzeczywiste potrzeby pracodawcy i jest niezbędna w danym kontekście.
Co z umowami na okres próbny?
Umowy na okres próbny nie wliczają się do limitu trzech umów na czas określony ani do limitu 33 miesięcy. Pracodawca może zawrzeć umowę na okres próbny, aby ocenić umiejętności pracownika na danym stanowisku. Możliwe jest także zawarcie kilku umów na okres próbny, pod warunkiem że dotyczą one różnych rodzajów pracy.
W przypadku niektórych stanowisk okres próbny może być wydłużony, na przykład ze względu na rodzaj wykonywanej pracy lub czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika.
Jakie są nowe przepisy dotyczące umów na czas określony w 2025 roku?
Nowelizacje kodeksu pracy wprowadziły kilka znaczących zmian dotyczących umów na czas określony. W 2025 roku pracodawca będzie musiał uzasadnić wypowiedzenie umowy na czas określony, co wcześniej nie było wymagane. Dodatkowo, wypowiedzenie takiej umowy będzie wymagało konsultacji ze związkami zawodowymi, choć nie będzie to konsultacja wiążąca dla pracodawcy.
Jeśli sąd pracy uzna, że wypowiedzenie umowy na czas określony było nieuzasadnione lub niezgodne z przepisami, pracownik może ubiegać się o odszkodowanie lub przywrócenie do pracy. Odszkodowanie jest ograniczone do wysokości wynagrodzenia za maksymalnie trzy miesiące.
Podsumowanie kluczowych zmian
Nowe przepisy mają na celu zwiększenie ochrony pracowników zatrudnionych na czas określony poprzez wprowadzenie obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia i konsultacji związkowej. Warto być świadomym tych zmian i odpowiednio przygotować się do ich wdrożenia w praktyce.
Jakie są okresy wypowiedzenia umowy na czas określony?
Okres wypowiedzenia umowy na czas określony zależy od długości zatrudnienia. Jeśli umowa trwa krócej niż 6 miesięcy, okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. W przypadku umów trwających co najmniej 6 miesięcy, okres wypowiedzenia to 1 miesiąc. Natomiast dla umów zawartych na okres co najmniej 3 lat, okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące.
Warto podkreślić, że niektóre umowy na czas określony mogą być wyłączone spod tych ograniczeń, co pozwala na elastyczne podejście do zatrudnienia.
Co warto wiedzieć o przekształceniu umowy na czas określony?
Przekształcenie trzeciej umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony następuje automatycznie z mocy prawa, bez potrzeby składania dodatkowych oświadczeń. Pracodawca powinien jednak potwierdzić pracownikowi na piśmie zmianę rodzaju umowy.
Warto pamiętać, że istnieją wyjątki od tej zasady, jak chociażby umowy zawarte w celu zastępstwa pracownika czy praca sezonowa. W takich przypadkach możliwe jest zawarcie większej liczby umów na czas określony.
Co warto zapamietać?:
- Limit łącznego okresu zatrudnienia na umowach na czas określony wynosi 33 miesiące.
- Maksymalnie można zawrzeć trzy umowy na czas określony z tym samym pracownikiem.
- Trzecia umowa na czas określony przekształca się w umowę na czas nieokreślony, jeśli dwie poprzednie były zawarte w ciągu 1 miesiąca.
- Nowe przepisy w 2025 roku wprowadzają obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy na czas określony oraz konsultacji ze związkami zawodowymi.
- Okres wypowiedzenia umowy na czas określony wynosi 2 tygodnie dla umów krótszych niż 6 miesięcy, 1 miesiąc dla umów trwających co najmniej 6 miesięcy oraz 3 miesiące dla umów na co najmniej 3 lata.
